NEDERLAND - Bevrijdingsdag 2022 werd dit jaar weer massaal gevierd. Na twee jaar corona zonder festiviteiten en ondanks het feit dat het dit jaar geen officiële vrije feestdag is, kwamen velen op de diverse festivals en evenementen door het gehele land af.


Maar waarom is 5 mei eigenlijk geen officiële feestdag, en slechts eenmaal in de vijf jaar? Elk jaar wordt de vraag weer gesteld her en der op de werkvloer. "Zijn we dit jaar nu eigenlijk vrij op 5 mei?". Enkelen die goed op de hoogte zijn, weten het antwoord. "Nee, eens in de vijf jaar, dus in 2025 zijn we weer aan de beurt". De teleurstelling is bij velen groot want zou Bevrijdingsdag niet de belangrijkste feestdag van het jaar moeten zijn. Vrijheid is immers een groot goed. Met name de laatste twee jaar voelden velen zich door corona beperkt in hun vrijheden, maar nog veel schrijnender is de huidige situatie in Oekraïne en ook in tal van andere landen weten mensen niet eens wat vrijheid inhoudt.

Geschiedenis
De bevrijding van de Duitse en Japanse bezetters na de Tweede Wereldoorlog werd voor het eerst gevierd op 31 augustus 1945, toen nog Koninginnedag. De toenmalige Koningin Wilhelmina wilde dit feest echter niet op haar verjaardag en daarom werd gekozen voor 5 mei, de dag van de capitulatiebesprekingen. Sinds 5 mei 1990 is Bevrijdingsdag wel een officiële nationale feestdag. Niet iedereen kreeg daardoor meteen vrij op 5 mei. In tegenstelling tot andere feestdagen ligt Bevrijdingsdag vast in de cao’s, of is het aan de werkgever om te beslissen. Dat men wel daadwerkelijk vrij is gebeurt dus slechts eenmaal in de vijf jaar. De laatste keer dat dit het geval was, in 2020 toen eigenlijk dus 75 jaar bevrijding gevierd moest worden, gingen de festiviteiten niet door vanwege de coronacrisis. In andere landen is men vaak wel gewoon vrij op 'Bevrijdingsdag'. De Fransen bijvoorbeeld vieren op 8 mei hun Fête de la Victoire. Geen postkantoor, bank of school is open op de dag dat de Duitsers zich daar overgaven. Deze "liberté" zouden wij in Nederland graag terugzien.


Nationale feestdag
Al jaren gaan er vele stemmen op om Bevrijdingsdag wel weer tot vaste vrije nationale feestdag uit te roepen. Onderzoek wees uit dat velen er geen moeite mee zouden hebben om daarbij een andere feestdag, zoals bijvoorbeeld Hemelvaartsdag, te schrappen. Hemelvaartsdag valt net als Pasen, Pinksteren en de huidige Koningsdag ook in het voorjaar. Anderen roepen weer op om zelfs alle nationale feestdagen te schrappen. Aangezien meerdere dagen zijn bepaald vanuit een specifieke doelgroep (met name met een christelijke overtuiging) pleit deze groep ervoor om iedereen minder vaste feestdagen te geven en over het gehele jaar meer vrije dagen om zelf te besteden. Christenen zouden zo vaker vrij kunnen nemen met op hun gerichte feestdagen en hetzelfde geldt bijvoorbeeld ook voor moslims en Surinamers met betrekking tot o.a. het suikerfeest en Keti Koti.

5 mei 1945 is in ieder geval de belangrijkste dag uit de geschiedenis van Nederland. Na op 4 mei stil te hebben gestaan bij de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog vieren we op 5 mei de Nederlandse kernwaarden vrijheid, democratie en de rechten van de mens. Herdenken/nadenken en vervolgens de vrijheid vieren hoort niet op kantoor of in een fabriek. Over het gehele spectrum wordt er gediscussieerd over wat het Nederlanderschap nou precies inhoudt. Laat vooral vrijheid daarin centraal staan!

Met betrekking tot Bevrijdingsdag lijkt het er in ieder geval op dat het belang van vrij zijn een stuk kleiner is dan wanneer men jaarlijks ook daadwerkelijk vrij is. Gelukkig zijn er honderdenduizenden die er graag een vrije dag voor opnemen zo bleek ook vandaag weer tijdens de vele evenementen en bevrijdingsfestivals door het gehele land. Laat dit in de toekomst voor iedereen mogelijk zijn!


Op de foto's van Inter Visual Studio beelden van de festivals in de Haarlemmerhout (Bevrijdingspop) en het Olympisch Stadion (Amsterdams Verbond) in Amsterdam.